W historyczne i tajemnicze mury podziemnego korytarza w Gucin Gaju wkroczyła najnowsza technologia. Źródła pisane nie wyjaśniają jego przeznaczenia, ani nie podają dokładnej daty powstania. Zaprzęgliśmy więc do pracy skaner, dzięki któremu mamy nadzieję poznać część sekretów tej intrygującej, ceglanej budowli.

Gucin Gaj – zapomniane założenie parkowe stworzone przez Stanisława Kostkę Potockiego, skrywa podziemny korytarz. O jego istnieniu wiadomo od dawna, ale czym w istocie był, kiedy dokładnie powstał, kto go zbudował? Te pytania nadal pozbawione są jednoznacznej odpowiedzi. W cyklu o Wilanowskim Parku Kulturowym będziemy prezentować materiały, które przybliżą ten fascynujący zabytek.

Pałac królewski i dobra wilanowskie stały się własnością Stanisława Kostki Potockiego w 1797 roku. Zaczął w nich realizować idee, które dojrzewały w nim od lat - upamiętnienie wielkiego króla Jana III oraz stworzenie miejsca wytchnienia po niezwykle aktywnym życiu publicznym. Nie był pierwszym, ale z pewnością ostatnim wielkim właścicielem Wilanowa.

Wszystko wskazywało na to, że zostanie kolejną „panią na Wilanowie”. Poślubiła dziedzica i jedynego spadkobiercę rodziny Potockich, urodziła męskiego potomka i zamieszkała z rodziną w wilanowskiej rezydencji. Jednak później wszystko poszło nie tak.

Na fotografii widok na rezerwat z Jeziora Wilanowskiego. Fot BSKZ Po wschodniej stronie Jeziora Wilanowskiego leży rezerwat przyrody. Utworzono go w 1996 r. w celu ochrony lasu łęgowego, charakterystycznego dla terenów położonych nad rzekami i potokami. W XIX wieku nazywano go laskiem Na Kępie i wykorzystywano jako zwierzyniec. Z inicjatywy Aleksandry Potockiej, kolejnej właścicielki Wilanowa, rozpoczęły się znaczne przekształcenia tego terenu, nazwanego Morysinem, na cześć wnuka Maurycego. Zgodnie z legendą Aleksandra miała podjąć się prac nad utworzeniem romantycznego parku rywalizując ze swoim mężem Stanisławem Kostką Potockim, który według swego zamysłu przemieniał Gucin Gaj. W 1811 r. na rozległej polanie nad brzegiem jeziora powstał pałacyk z rotundą. Malownicza budowla w parku romantycznym miała pełnić funkcję samotni lub domku gościnnego. Składała się z piętrowej rotundy oraz prostokątnego, parterowego aneksu. Na parterze rotundy urządzono jadalnię, a nad nią salonik z kominkiem. Aneks zagospodarowany został na dwa pokoje, garderobę, kredens i sień. Autorem projektu najprawdopodobniej był Chrystian Piotr Aigner. Budynek miał optycznie zamykać kanał. O tym w jaki sposób pałacyk komponował się z otoczeniem możemy dowiedzieć się z wyidealizowanego obrazu Wincentego Kasprzyckiego z 1834 r. W 1903 r. pałacyk był już niezamieszkany, a po II wojnie światowej podpadał stopniowo w ruinę. Obecnie zachowane są tylko mury obwodowe rotundy. nbsp