Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków przygotowało dla Zakładu Gospodarowania Nieruchomościami w Dzielnicy Śródmieście wytyczne konserwatorskie dla remontu mieszkania w kamienicy przy ul. Żurawiej 24a. Zleciło także profesjonalną renowację niezwykle ozdobnych, fornirowanych drzwi wejściowych.
Wczesnomodernistyczna kamienica przy ul. Żurawiej 24a wybudowana została w 1911 r., z bliźniaczym budynkiem przy ul. Żurawiej 24, według projektu Edwarda Ebera. Wraz z kamienicą przy ul. Żurawiej 26 są pamiątką po przedwojennej zabudowie pierzei. Kamienica ujęta jest w gminnej ewidencji zabytków.
Detale z początku XX wieku
W mieszkaniu przy ul. Żurawiej 24a zachowały się elementy pierwotnego wystroju, takie jak ozdobne drzwi wejściowe, stolarka wewnętrzna, drewniane podłogi. Podnoszą one historyczną i artystyczną wartość mieszkania, pomimo zmiany pierwotnego układu funkcjonalno-przestrzennego. Obecnie lokal ma podział powojenny.
W mieszkaniu został przeprowadzony remont przez ZGN Śródmieście. Wykonano renowację wewnętrznej stolarki drzwiowej, wycyklinowano i polakierowano parkiet oraz naprawiono tynki a ściany pomalowano. Wykonane prace utrzymały zabytkowy klimat wnętrza, a zlecona przez BSKZ renowacja drzwi wejściowych, przywrócić stolarce właściwy wygląd.
Ozdobne drzwi
Najbardziej wartościowym, zabytkowym elementem są drzwi wejściowe do mieszkania. Były bardzo zniszczone i wymagały wykonania uzupełnień i napraw konstrukcji oraz elementów wykończenia, w tym okładziny. Brakowało w nich detali nadświetla, fragmentów ornamentu – perełkowania wokół ościeżnicy i na skrzydle, szklenia oraz okuć odpowiadających stylistyce drzwi.
Konstrukcja i materiał
Przekazane do renowacji fornirowane dębiną drzwi, wykonane zostały częściowo w konstrukcji ramowo-płycinowej z sosny i dębu oraz z masywu dębowego.
Elementy dekoracyjne (kaboszony, szprosy, listwy - perełkowanie) oraz rama nadświetla są z dębiny. Opaskę wokół drzwi zrobiono z masywu dębowego fornirowanego dębiną. Obramowanie szklenia wykonano ze sklejki liściastej.
Analiza powłok malarskich drzwi wykazała, że wszystkie oryginalne skrzydła były bejcowane i politurowane.
Naprawy stolarskie
Konserwatorzy skupili się przede wszystkim na naprawach stolarskich, a więc uzupełnieniu ubytków, odtworzeniu brakujących elementów m.in listwy koralikowe wokół opaski oraz częściowo na drzwiach, szprosów nadświetla oraz ozdobnych kaboszonów. Wymienili zniszczoną okleinę.
Odtworzony został próg z drewna dębowego. Ręcznie oczyszczono miedzianą blachę ochraniającą dolą część skrzydła.
Po pracach stolarskich skrzydła drzwi, rama naświetla oraz futryna wraz z opaską zostały zabejcowane. W tym celu konserwatorka użyła wykonanej według własnej receptury naturalnej bejcy pozyskanej z łupin orzecha włoskiego. Następnie powierzchnię zagruntowano politurą szelakową, a na koniec pokryto woskiem twardym olejnym.
Elementy mosiężne
W drzwiach zamontowane zostały nowe zamki oraz dwa zewnętrze mosiężne szyldy odtworzone na podstawie oryginału. Wizjer, łańcuszek, numerek mieszkania, wszystkie okucia skrzydeł drzwi, zawiasy stabilizujące i zamykające oraz jeden z zamków zostały poddane konserwacji i ponownie zamontowane. Drzwi mają nową klamkę.
Odtworzono szklenie
Odtworzone zostało przeszklenie nadświetla, wcześniej zastąpione arkuszem sklejki. Wzór szkła (szkło ornamentowe o drobnym wzorze tzw. skórka pomarańczy) został wybrany na podstawie zachowanych fragmentów przeszklenia środkowego skrzydła drzwi. Bardzo pomocne były także przykłady przeszkleń w innych drzwiach w kamienicy. Wymieniono również trzy z pięciu szybek środkowego przeszklenia, o odmiennym wzorze szkła.
Renowację drzwi przeprowadzili specjaliści z Zespołu Szkól Drzewnych i Leśnych w Garbatce-Letnisku.
Zdjęcia drzwi po konserwacji: Aneta Bukowska.
