Jan Jeremi Dobrowolski urodził się 25 kwietnia 1920 r. w Psarach koło Stanisławowa. Do szkoły powszechnej i gimnazjum chodził w Chyrowie i Wejherowie. Podczas wojny mieszkał w Zakopanem i jako żołnierz Armii Krajowej uczył się architektury na tajnych kompletach. Prowadzili je przebywający tam profesorowie z Warszawy, m.in. jego późniejszy promotor prof. Juliusz Żórawski.
Tuż po wojnie rozpoczął studia na Wydziale Politechnicznym Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Zainteresował się także aktorstwem. Zdaje egzamin aktorski i otrzymuje propozycję pracy w teatrze w Łodzi. Wybiera jednak architekturę, chociaż jego dyplom dotyczy także aktorstwa – projekt wolno stojącego kina.
Port Lotniczy Okęcie
Praktykę architektoniczną spędził w pracowni prof. Bohdana Pniewskiego, z którym współpracował nad projektem Narodowego Banku Polskiego w Warszawie. Kolejną pracę podejmuje jako samodzielny projektant w Biurze Studiów i Projektów Komunikacji, przekształconego w Biuro Studiów i Projektów Drogowych i Lotniczych.
W 1960 r. wraz z żoną projektuje Dworzec Lotniczy na Okęciu. Ich propozycja nawiązująca do aeronautyki i aerodynamiki miała symbolizować zerwanie z zasadami grawitacji i oddawać dynamikę ruchu. Na świecie były już podobne rozwiązania. Na przykład terminalu TWA na lotnisku w Nowym Jorku projektu Eero Saarinena z 1956 r. Wpływ jego projektów, a także tej konkretnej realizacji na światową architekturę był w tamtych latach ogromny.
W projekcie Jana i Krystyny Dobrowolskich doceniono efektywność i funkcjonalność. Oto jak opisuje nieistniejący już (rozebrany w 1998 r.) budynek dworca lotniczego Maciej Czarnecki, architekt, adiunkt na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej: „Obiekt podzielony został na trzy części: pasażerską, towarową i administracyjno-techniczną – umieszczone w oddzielnych budynkach skomunikowanych łącznikiem. Terminal pasażerski i pawilon towarowy, jako funkcjonalnie odmienne, usytuowano na przeciwległych końcach.
Pomiędzy nimi znalazła się podłużna bryła pawilonu administracyjno-technicznego, wysunięta najdalej w stronę płyty lotniska, a zakończona nadbudowaną wieżą kontroli lotów. Od strony płyty lotniska, na tle takiej właśnie niezwykle wtedy nowoczesnej, „pilastej” fasady, wiła się długa, 230-metrowa wstęga tarasu widokowego. W latach, kiedy podróże lotnicze nie były tak powszechne jak obecnie, stanowił on niemałą atrakcję, choć można sobie wyobrazić, że także dziś cieszyłby się zainteresowaniem”.
Autorzy projektu w 1972 r. otrzymali Nagrodę Ministra Budownictwa.
Inne realizacje
Jan Dobrowolski był także autorem ośrodka informacyjnego i hotelu turystycznego ORBIS przy ul. Marszałkowskiej w Warszawie, a także stacji obsługi technicznej samochodów w Gdyni i hotelu „Kolejarz” w Zakopanem.
Konkursy
Wziął także udział w konkursach na projekty: ambasady PRL w Pekinie (1955) i budynków w San Sebastian (Hiszpania) razem z żoną Krystyną i Jerzym Szanajcą.
W swoich pracach bardzo wiele miejsca poświęcał zagadnieniu relacji architektury i psychiki człowieka. Poświęcił temu swoją pracę doktorską, którą zatytułował „Architektura jako czynnik kształtowania struktury psychicznej człowieka”(1976).
Po zakończeniu aktywności zawodowej działał jako artysta malarz w grupie „Plener” (w ramach SARP). Zasiadał także we władzach Stowarzyszenia i był z jego ramienia rzeczoznawcą, a także członkiem Rady Stowarzyszenie Autorów ZAiKS.
Zmarł 31 marca 2006 r. i został pochowany na Starych Powązkach w Warszawie.
Opracowanie: Urszula Zielińska-Meissner, BSKZ
Bibliografia: Kalendarz Stolicy na rok 1967; M. Barucki, wspomnienie o Janie Dobrowolskim; M. Czarnecki, Pierwsze w Polsce. Dworce Lotnicze, Warszawa 2015 (portal Architektura); In memoriam architektów Polskich, Wikipedia.