Szkło groszkowe, mrożone, prążkowane zdobi stolarkę w mieszkaniu kamienicy przy ul. Hożej 27a. Jest oryginalne, zamontowane w latach 30. XX wieku. Nienaruszone przetrwało wojnę, a teraz podczas remontu lokalu, zostało odnowione.
Na zdjęciu bulaj ze szkłem groszkowym. Fot. BSKZ
Modernistyczna kamienica przy ul. Hożej 27a została wybudowana w 1935 roku dla Juliana Glassa, właściciela składów materiałów żelaznych, według projektu słynnej warszawskiej spółki architektów Jerzego Gelbarda i Romana Sigalina. Budynek został wpisany do rejestru zabytków w 2017 roku.
Elewacja budynku pokryta płytami z piaskowca ma charakterystyczne dla projektów spółki wykusze. Kamienicę cechuje wysoki standard wykończenia. Ściany i schody głównego holu wyłożono kamienną okładziną, a na podłodze ułożono geometryczny, kolorowy wzór z płytek ceramicznych. Do dzisiaj zachowała się także oryginalna obudowa szybu windowego.
Zakład Gospodarowania Nieruchomościami Dzielnicy Śródmieście wyremontował niedawno jedno z miejskich mieszkań w kamienicy, w którym zachowały się elementy pierwotnego wystroju. Stołeczny Konserwator Zabytków prowadził nadzór konserwatorski nad remontem.
Styl drzwi skryty pod warstwami farby
W remontowanym mieszkaniu udało się zachować oryginalną stolarkę drzwiową, która była pokryta wieloma warstwami farby. Drzwi wyglądały źle, z łuszczącą się powłoką malarską oraz brakiem okuć i klamek. Najważniejsze jednak, że w bardzo dobrym stanie przetrwało samo drewno oraz ornamentalne szklenie.
Cała uroda w szkle
Aby utrzymać przedwojenny klimat wnętrza trzeba było przywrócić stolarce właściwy wygląd. Podczas prac szczególną uwagę poświęcono na zabezpieczenie i oczyszczenie dekoracyjnych szyb w drzwiach - nieprzezroczystych, ornamentowych o zróżnicowanych fakturach. W dużych przeszkleniach znajduje się szkło ornamentowe geometryczne (szkło prążkowane), a także szkło mrożone, powszechnie stosowane i produkowane w 20-leciu międzywojennym. W małych okienkach/bulajach drzwi łazienki i toalety zastosowano tzw. szkło groszkowe.
Interesująco o technice powstawania szkła ornamentowego pisze Antonina Żaba* . Opisuje proces tworzenia niezwykle dekoracyjnego szkła mrożonego. Efekt uzyskiwano przez nacięcie lub zmatowienie szkła, pokrycie nawierzchni klejem lub papierem z warstwą kleju i poddanie gwałtownemu suszeniu. Klej kurcząc się wyrywał nieregularne „łuski szklane”, tworząc wzory przypominające gałązki mrozu na szybach. Natomiast do produkcji szkła groszkowego używano różne nasiona, które wykorzystywano do tworzenia matrycy walca służącego do produkcji szkła.
Podczas remontu oczyszczona z zabrudzeń została także ciekawa posadzka znajdująca się w kuchni i toalecie – kafelki układane we wzór plastra miodu, a także gorseciki w łazience.
* A. Żaba, Szkła budowlane z przełomu XIX i XX w. jako element modernistycznej stolarki architektonicznej – okien i drzwi, Spotkanie z zabytkiem 3 (IV) 2010, Gliwice Wydawnictwo Wydziału Budownictwa Politechniki Śląskiej, s. 11 i 18.
