Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków prowadzi projekt poświęcony materialnym śladom działań zbrojnych na terenie Warszawy, zachowanych do dnia dzisiejszego w różnych częściach miasta – postrzelinom na elewacjach budynków i murach, dziurom po kulach, uszkodzeniom elewacji, murów, krat i ogrodzeń oraz napisom. Wspólnie z mieszkańcami Warszawy opracowywana jest mapa „ran pamięci” na terenie Warszawy.
Sposób zabezpieczenia i utrwalenia wartości zabytkowych wojennych uszkodzeń elewacji jest wyzwaniem konserwatorskim, biorąc pod uwagę technologiczne problemy przy prowadzeniu prac, ale także względy estetyczne, które często przeważają w ostatecznym obrazie odrestaurowanej fasady. We wrześniu 2019 r. w związku z obchodami 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej odbyła się II Warszawska Konferencja Konserwatorska pt. „Rany pamięci. Ślady zniszczeń z okresu II wojny światowej w topografii miasta”. Podczas wydarzenia omówiony został problem konserwacji i zabezpieczenia zachowanych do dziś śladów zniszczeń z okresu II wojny światowej: uszkodzeń, postrzelin, a także napisów z okresu powstania warszawskiego oraz z powojennej akcji rozminowywania Warszawy. Uczestnicy konferencji wzięli udział w objazdach studyjnych po Warszawie – szlakiem „ran pamięci”. Podczas podsumowania konferencji w gronie specjalistów zastanawialiśmy się nad dobrymi praktykami konserwatorskimi dla takich obiektów. Konferencji towarzyszyła publikacja pod tym samym tytułem.
Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków opracowuje obecnie warszawską mapę „ran pamięci”, która będzie dostępna w serwisie mapowym m.st. Warszawy. Dzięki takiej dokumentacji łatwiej będzie chronić materialne ślady pamięci o zniszczeniach II wojny światowej, które świadczą o historii stolicy. Projekt angażuje mieszkańców Warszawy, a także środowiska badaczy i naukowców. Kolejnym krokiem jest próba zbadania problematyki społecznego postrzegania „ran pamięci”, także z punktu widzenia użytkowników danych miejsc (we współpracy z Zakładem Metod Badań Społecznych i Ewaluacyjnych Instytutu Filozofii i Socjologii Akademii Pedagogiki Specjalnej).
