
Produkty zbożowe stanowią podstawę wyżywienia ludności na całym świecie, znajdują się też w podstawie Piramidy Zdrowego Żywienia (IŻŻ 2009) zarówno dla dzieci i młodzieży w wieku szkolnym, jak i osób dorosłych.
Polski rynek oferuje szeroki asortyment produktów zbożowych, m.in.:
- produkty śniadaniowe, np. płatki owsiane, żytnie, jęczmienne, pszenne, kukurydziane, musli, otręby, itp.
- pieczywo: żytnie, pszenne, mieszane, gryczane, itp.
- kasze: gryczaną, jęczmienną (perłową i pęczak), jaglaną, ryż, kuskus, mannę, itp.
- makarony: pszenny, ryżowy, sojowy, gryczany, itp.
- mąki: pszenną, żytnią, owsianą, jęczmienną, gryczaną, kukurydzianą, ryżową, itp.
Warto włączać do jadłospisu jak największą różnorodność produktów zbożowych, zgodnie z główną zasadą prawidłowego żywienia, a więc zasadą urozmaicenia diety.
Produkty zbożowe są produktami o średniej wartości energetycznej (dostarczają ok. 250-350 kcal/100 g). Zawierają stosunkowo mało tłuszczu, ale dużo węglowodanów złożonych (skrobi). Są cenne ze względu na dość dużą zawartość błonnika, witamin głównie z grupy B (zwłaszcza tiaminy i niacyny) oraz składników mineralnych (przede wszystkim magnezu, żelaza, cynku, miedzi). W produktach z pełnego ziarna (np. mąkach razowych, makaronie pełnoziarnistym, kaszach gruboziarnistych, ryżu brązowym) znajduje się znacznie więcej składników odżywczych, ze względu na ich występowanie głównie w okrywie owocowo-nasiennej ziarna, która nie jest usuwana (bądź jest usuwana częściowo) w czasie ich produkcji. Kasze gryczana i jaglana mają jeszcze jedną cenną korzyść zdrowotną – działają alkalizująco (zasadotwórczo) na organizm, w przeciwieństwie do pozostałych produktów zbożowych, silnie zakwaszających ustrój.
W diecie dzieci, zwłaszcza młodszych, dobrze jest wykorzystywać również lekkostrawne drobne kasze jak mannę czy kuskus, natomiast ograniczać gotowe płatki śniadaniowe o smaku czekoladowym, miodowym, cynamonowym i in., gdyż zawierają bardzo duże ilości cukru (ok. 25-30 g/100 g produktu).
Pszenica, żyto, jęczmień a także owies zawierają gluten, dlatego też produkty z tych zbóż (z wyjątkiem np. skrobi pszennej bezglutenowej) nie mogą być stosowane w żywieniu osób chorych na celiakię (czy z nietolerancją glutenu).
Dzieci powinny zjadać około pięciu porcji produktów zbożowych dziennie, przy czym 1 porcja to np. kromka chleba, miseczka płatków (30 g) czy mała grahamka.
Załączniki: