
Zalecenia dotyczące organizacji żywienia w przedszkolach i szkołach, dla których organem prowadzącym jest m.st. Warszawa
W artykule zostały opisane zalecenia dla dyrektora szkoły w zakresie organizacji żywienia zgodnie z zasadami prawidłowego żywienia, w tym zalecenia dotyczące organizacji przerwy śniadaniowej i obiadowej, zalecenia dotyczące funkcjonowania sklepiku, bufetu, automatu sprzedającego, zalecenia dotyczące posiłków wydawanych w stołówce oraz dotyczące zwalniania z opłat za posiłki.
Ilekroć poniej jest mowa o:
- szkole – rozumie się przez to przedszkola, szkoły podstawowe, gimnazja oraz szkoły ponadgimnazjalne, dla których organem prowadzącym jest m.st. Warszawa;
- uczniu – rozumie się przez to ucznia szkoły, wychowanka przedszkola,
- sklepiku, bufecie – rozumie się przez to pomieszczenie przeznaczone na cele handlowe;
- automacie sprzedającym – rozumie się przez to urządzenie służące do sprzedaży samoobsługowej;
- przerwie śniadaniowej lub obiadowej – rozumie się przez to czas przeznaczony na spożycie śniadania lub posiłku obiadowego;
- stołówce – rozumie się przez to miejsce spożywania posiłków;
- kuchni – rozumie się przez to miejsce przygotowywania i wydawania posiłków.
- W celu stwarzania warunków harmonijnego rozwoju psychofizycznego dzieci i młodzieży zaleca się, aby dyrektor szkoły zapewnił organizację żywienia zgodnie z zasadami prawidłowego żywienia, w szczególności:
- umożliwił zakup posiłków śniadaniowych i obiadowych, a najmłodszym uczniom również podwieczorków;
- organizował przerwy śniadaniowe i obiadowe, podczas których uczniowie wspólnie i bez pośpiechu jedzą posiłki;
- w ramach dożywiania – w miarę możliwości organizacyjnych i finansowych – zapewnił pełne żywienie (śniadanie, obiad, podwieczorek) uczniom, w przypadku szczególnie trudniej sytuacji materialnej rodziny ucznia oraz w szczególnie uzasadnionych przypadkach losowych;
- w sklepiku, bufecie i stołówce udostępniał żywność o wysokiej wartości odżywczej;
- zapewniał wodę zdatną do picia oraz możliwość mycia rąk;
- upowszechniał wiedzę z zakresu prawidłowego żywienia oraz zachęcał uczniów do aktywności fizycznej;
- zakazał reklamowania, prezentacji i promowania produktów niezalecanych w diecie dzieci i młodzieży;
- umożliwiał raz w roku lub w każdym przypadku stwierdzenia nieprawidłowości przeprowadzenie przez Urząd m.st. Warszawy kontroli organizacji żywienia określonej Zaleceniami, (oprócz kontroli Państwowej Inspekcji Sanitarnej). Dyrektor szkoły jest zobowiązany do wprowadzania sugerowanych zmian (zaleceń pokontrolnych).
- Zalecenia dotyczące organizacji przerwy śniadaniowej i obiadowej
- Zaleca się organizację i uwzględnianie w planie pracy szkoły przerwy śniadaniowej i obiadowej trwających odpowiednio: 15-20 min – przerwa śniadaniowa, 20-30 minut przerwa obiadowa.
- Zaleca się umożliwienie uczniom spożywania posiłków na siedząco w stołówce lub sali z zachowaniem podstawowych zasad higieny.
- Zalecenia dotyczące funkcjonowania sklepiku, bufetu, automatu sprzedającego
- Pomieszczenia na sklepik, bufet, automat sprzedający mogą być udostępniane podmiotom zewnętrznym na podstawie umowy cywilno-prawnej, która zawiera zapisy dotyczące oferowanego asortymentu.
- Dyrektor odpowiada za asortyment produktów sprzedawanych uczniom na terenie szkoły.
- Asortyment musi spełniać wymogi zawarte w załączniku 1 do Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dn. 26 sierpnia 2015 r.
- Zalecenia dotyczące posiłków wydawanych w stołówce
- Posiłki i napoje oferowane uczniom w szkole powinny być przygotowywane w odpowiednich warunkach higienicznych i mieć wartość energetyczną i odżywczą odpowiednią do wieku i potrzeb odbiorców. Powinny być przygotowywane w dniu wydania do spożycia, w warunkach zabezpieczających przed rozwojem zanieczyszczeń mikrobiologicznych (odpowiedni sprzęt, temperatura obróbki i przechowywania). Posiłki powinny być urozmaicone oraz powinny charakteryzować się dobrym smakiem, zapachem i konsystencją.
- Jadłospisy muszą uwzględniać zasady ich układania, w tym zalecenia dotyczące doboru produktów spożywczych i metod obróbki kulinarnej.
- Pomieszczenia na przygotowanie i wydawanie posiłków mogą być udostępniane podmiotom zewnętrznym na podstawie umowy cywilno-prawnej, która zawiera zapisy dotyczące jakości oferowanych posiłków.
- Osoba odpowiedzialna za przygotowanie posiłków zobowiązuje się do dostarczania dyrektorowi szkoły do ostatniego dnia miesiąca, 20-dniowego jadłospisu na następny miesiąc wraz z recepturą zawierającą nazwę i gramaturę składników potrzebnych do przygotowania potraw wchodzących w skład jednej porcji planowanych posiłków.
- Dyrektor lub osoba przez niego upoważniona mają prawo kontrolowania jakości wydawanych posiłków, w tym ich zgodności z recepturą dostarczonych jadłospisów oraz podejmować działania zapobiegające nienależytemu przygotowywaniu oferowanych uczniom posiłków.
- Od 1 września 2015 r. posiłki wydawane w stołówce muszą spełniać wymogi zawarte w Załączniku nr 2 do Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dn. 26 sierpnia 2015 r.
- Zalecenie dotyczące zwalniania z opłat za posiłki
Zaleca się, aby dofinansowanie/zwalnianie z opłat za posiłki uczniów znajdujących się w szczególnie trudnej sytuacji materialnej, organizowane zgodnie z zarządzeniem nr 2048/2008 Prezydenta m.st. Warszawy z dnia 11 września 2008 r. w sprawie zaakceptowania warunków korzystania ze stołówek zorganizowanych w przedszkolach i szkołach m.st. Warszawy oraz upoważnienia dyrektorów szkół i przedszkoli do zwalniania z opłat za posiłki oraz uchwałą nr XXXVIII/970/2012 Rady m.st. Warszawy z dnia 20 czerwca 2012 r. w sprawie określenia zasad udzielania stypendiów ,,Posiłek dla ucznia” obejmowało również inne niż obiad posiłki wydawane w szkole np. drugie śniadania, podwieczorki.