Pierwszy rok projektu Jedzenie Nie Wyrzucaj - Szkoła Nie Marnuje za nami. Szkolne jadłodzielnie, kampanie informacyjne czy zmiany w stołówkach – to tylko niektóre działania, w które uczennice i uczniowie zaangażowali się, aby przeciwdziałać marnotrawstwu żywności w szkole.
W roku szkolnym 2022/2023 udział w projekcie wzięło łącznie 68 szkół, w tym ponad 1500 uczennic i uczniów. Z każdej zgłoszonej szkoły podstawowej została wybrana jedna klasa, która wraz z nauczycielką lub nauczycielem, reprezentowała placówkę. Jej zadaniem było zaangażować pozostałych uczniów i pracowników szkoły, by dzięki temu wypracować skuteczne rozwiązania na rzecz ograniczenia marnotrawstwa żywności w szkole.
Założenia projektu
Na początku uczennice i uczniowie dowiedzieli się o przyczynach i skutkach marnowania żywności. Co więcej, przeprowadzili obserwacje na terenie szkoły, by ustalić jakie produkty, w jakich miejscach, marnują się najczęściej. Wyciągnięte wnioski stanowiły podstawę kolejnego warsztatu, na którym uczniowie wraz nauczycielem mieli za zadanie określić działania, które podejmą w celu ograniczenia marnowania jedzenia w ich szkole. W przeciągu następnych kilku tygodni klasa wprowadzała wypracowane założenia. W międzyczasie, w ramach zajęć praktycznych, uczniowie przygotowywali posiłki z produktów, które najczęściej marnujemy. Ponadto, ich zadaniem była tygodniowa obserwacja domowej lodówki, co stanowiło wprowadzenie do ostatniego warsztatu. Na zajęciach uczniowie opracowywali wskazówki dotyczące robienia zakupów w taki sposób, by mniej żywności było wyrzucane do kosza.
Rezultaty projektu
Uczennice i uczniowie bardzo mocno zaangażowali się w realizację projektu i dążyli do osiągnięcia jak najlepszych rezultatów. Stawiali przede wszystkim na kampanię informacyjną, tj.: plakaty, ulotki, prezentacje pokazywane w klasach bądź na zebraniach dla rodziców. Niektóre szkoły nakręciły i opublikowały także krótkie filmy. W szkołach, w których funkcjonuje radiowęzeł, puszczane były komunikaty związane z projektem. Poza tym, powstały szkolne jadłodzielnie, czyli przestrzeń wygospodarowana przy wejściu do szkoły bądź na korytarzu służąca do dzielenia się kanapkami ze śniadaniówki, owocami i warzywami oraz mlekiem w kartonie. W kilku placówkach udało się wydłużyć przerwę śniadaniową bądź obiadową. Niektóre klasy przeprowadziły ankiety na temat preferencji smakowych uczniów, a następnie omawiały wyniki z intendentkami i kucharkami szkolnych kuchni.
Wyjątkowe zaangażowanie warszawskich placówek
- W Szkole Podstawowej nr 4 powstała szkolna jadłodzielnia. Obok niej, ustawiono tablicę z gazetką informacyjną. Ponadto, udało się zaangażować innych uczniów w tworzenie plakatów, które wiszą w całej szkole.
- Grupa ze Szkoły Podstawowej nr 135 przeprowadziła w szkole ankietę dotyczącą przyczyn marnowania i zrobiła prezentacje, które zostały zaprezentowane całej społeczności szkolnej. Poza tym, uczniowie włączyli do projektu pozostałe klasy, które przygotowały plakaty informacyjne do swoich sali lekcyjnych.
- W Szkole Podstawowej nr 214 uczniowie zainicjowali powstanie jadłodzielni. Dzięki nieustającemu zaangażowaniu i regularnym nagłaśnianiu inicjatywy społeczność szkolna chętnie z niej korzysta.
- Klasa ze Szkoły Podstawowej nr 222 przeprowadziła edukację dla dzieci z klas młodszych, w tym rebusy, konkursy, pogadanki, a nawet bajki. Poza tym, uczniowie opracowali ulotki dla rodziców ze wskazówkami, jak komponować śniadaniówkę, by się mniej marnowało. Rodzice bardzo chętnie z nich korzystali.
- W Szkole Podstawowej nr 285 po konsultacjach z panią kierowniczką stołówki wspólnie wprowadzono zmiany w jadłospisie. W czerwcu eksperymentalnie obowiązywał nowy jadłospis uwzględniający preferencje uczniów, w tym m.in. pizzę, makaron spaghetti czy naleśniki. Udało się też, wydłużyć przerwy obiadowe, dzięki czemu uczniowie mają czas na dokończenie posiłków. Klasa poza działaniami w stołówce, przygotowała plakaty i ulotki dotyczące marnowania żywności.
- W stołówce Szkoły Podstawowej nr 317 powstało miejsce do dzielenia się kanapkami. Klasa biorąca udział w projekcie rozwiesiła plakaty przypominające o niewyrzucaniu jedzenia do kosza oraz przygotowała krótki film, który został udostępniony społeczności szkolnej.
- Uczniowie ze Szkoły Podstawowej nr 356 założyli szkolną jadłodzielnię. Dzięki temu w trzech miejscach można podzielić się kanapkami, warzywami i owocami oraz mlekiem w kartonie.
- W Szkole Podstawowej nr 360 przeprowadzono rozmowę z firmą cateringową, dzięki czemu zaszło wiele zmian na korzyść uczniów i wyrzucane jest mniej jedzenia. Firma serwująca posiłki w stołówce, prowadzi również szkolny sklepik i zaoferowała możliwość zamiany wykupionego obiadu na danie ze sklepiku – np. kanapkę przygotowaną na ciepło. Co więcej, w stołówce pojawiły się zdjęcia posiłków oraz menu na obowiązujący i przyszły tydzień, a w systemie do zamawiania posiłków istnieje możliwość wyboru. Dzieci jedzą posiłki chętniej, a jedzenia marnuje się zdecydowanie mniej.
Dobry prognostyk na przyszłość
Szkoły, które wzięły udział w projekcie, swoimi działaniami pokazały, że przy dobrej współpracy ze strony społeczności uczniowskiej, rodziców, nauczycieli i dyrekcji oraz zaangażowaniu, można naprawdę wiele zrobić. Zarówno skuteczna kampania edukacyjno-informacyjna, jak i wprowadzanie zmian w stołówce, czy stworzenie szkolnej jadłodzielni, może przyczynić się do ograniczenia marnowania żywności, a tym samym poprawić stan naszej planety.
Realizacja projektu, będzie kontynuowana w przyszłym roku szkolnym. Zachęcamy kolejne placówki do zgłoszeń i podejmowania działań ograniczających marnotrawstwo żywności w szkole.
