Jedną z metod kształtowania u dzieci poczucia odpowiedzialności i szanowania żywności jest zwiększanie ich wiedzy w tym obszarze. Badacze z Japonii podkreślili, że sama wiedza nie wystarczy. Należy dać dzieciom dobry przykład na którym będą mogły się wzorować.
Najbardziej efektywną metodą kształtowania potrzeby szanowania żywności u dzieci jest nauka przez doświadczenie. Dzieci powinny mieć możliwość kształtowania swoich umiejętności w praktycznych działaniach. Poniżej zaprezentowano trzy działania, które zostały wprowadzone w wybranych placówkach oświaty w różnych krajach na świecie. Miały one na celu zwiększenie świadomości dzieci na temat marnowania żywności oraz kształtowanie poczucia odpowiedzialności i szanowania żywności.
Udział dzieci i młodzieży w segregowaniu resztek talerzowych w szkolnej stołówce
Segregacja resztek talerzowych odbywa się w wyznaczonym miejscu w stołówce szkolnej. Jest to miejsce z różnymi koszami na śmieci. Bardzo ważne jest to, aby to miejsce segregacji było w zasięgu wzroku wszystkich dzieci korzystających ze szkolnej stołówki. Dziecko, które skończyło posiłek, podchodzi do tego miejsca i samodzielnie lub z pomocą innych dzieci segreguje resztki talerzowe. Dzięki takiemu podejściu dzieci mają większą świadomość co dzieje się z jedzeniem, którego nie zjadły. Każdego dnia wybierana jest inna grupa dzieci, która pomaga koleżankom i kolegom segregować resztki talerzowe i pilnuje porządku w miejscu segregacji resztek talerzowych.
Weekendowe wyzwanie dla bohatera
Zadaniem dziecka jest zrobienie listy z jedzeniem, które wyrzucili do kosza na śmieci podczas weekendu. Do tej aktywności najlepiej wykorzystać tabelkę zawierającą trzy kolumny, którą dziecko może samodzielnie narysować na kartce A4. Pierwsza kolumna podzielona jest na trzy wersy. Każdy wers dedykowany jest innemu dniu wyzwania - piątek, sobota oraz niedziela. W drugiej kolumnie dzieci zapisują nazwy niezjedzonej potraw, żywności, a także resztek talerzowych, które wyrzucili do kosza na śmieci. Ostatnia kolumna ma stworzyć przestrzeń do refleksji. W tej kolumnie dzieci odpowiadają na pytanie dotyczące powodu wyrzucania przez nich jedzenia. Można także skorzystać z gotowych wydrukowanych szablonów tabeli.
Wybór trzech dni weekendowych pozwala na włączenie do tego zadania także rodziców. Ważne jest, aby omówić z dziećmi wyniki ich obserwacji. Pozwoli to na określenie grupy żywności, która jest najczęściej wyrzucana przez dzieci i wprowadzenie odpowiedniego działania uwzględniającego perspektywę dzieci. Takie działanie kształtuje u dzieci nie tylko szacunek do jedzenia, ale także umiejętność krytycznego myślenia.
Od ziarenka do bochenka, czyli jak to jest zrobione?
W tej aktywności kładzie się nacisk na pokazanie dzieciom całego procesu produkcji żywności i kształtowanie myślenia przyczynowo-skutkowego. Dzieci uczą się jak produkowana jest żywność, którą mogą kupić w sklepie (np. chleb). W tej metodzie ważne jest omówienie każdego etapu procesu produkcji żywności. Zaczynając do ziarenka i warunków jego uprawy, poprzez transport i dostawę do sklepów, aż po warunki przechowywania w domu. Taki schemat można wykorzystać do większości żywności (np. mleka, jabłek czy truskawek) oraz dań, które dzieci jedzą na co dzień w szkolnej stołówce.
Pomocne mogą być obrazki przedstawiające różne etapy procesu produkcji żywności. Zadaniem dziecka jest ułożenie obrazków w odpowiedniej kolejności, a następnie wspólne ich omówienie. W ten sposób kształtuje się szacunek do jedzenia, ale także do pracy innych osób.