Czy zgodne z prawem jest nagrywanie zajęć/lekcji przez uczestników/uczniów?
Samo nagrywanie jest zgodne z prawem, jednak rozpowszechnianie bez zgody osoby, której nagranie dotyczy już nie jest zgodne z prawem. Ten problem należy rozpatrzyć z trzech perspektyw: prawa autorskiego, ochrony wizerunku i z tym związane przetwarzanie danych osobowych.
Zgodnie prawem autorskim, szkolenie/lekcja jest utworem. Jednak na dozwolony użytek prywatny możemy dowolnie korzystać ze wszelkiego typu utworów, dopóki ich nie rozpowszechniamy. Można więc na własne potrzeby nagrać szkolenie/lekcję. Nie wolno przekazywać nagrania innym – poza kręgiem najbliższych, co jest dozwolone na mocy użytku prywatnego. Jednak niezależnie od tych przepisów ukryte nagrywanie spotkania on-line jest naruszeniem norm społecznych. O fakcie nagrywania powinni być poinformowani wszyscy uczestnicy spotkania, powinni uzyskać informacje o dalszym wykorzystaniu nagrania, no wyrazić na to zgodę. Jednak zgoda na nagranie nie jest jednoznaczna ze zgodą na rozpowszechnianie. Zasady spotkań on-line powinny być ustalone na samym początku.
Podstawa prawna: artykuł 23 Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
W kwestii ochrony wizerunku, polskie prawo określa tylko zasady rozpowszechniania wizerunku. Możemy więc zrobić zdjęcie, czy nagranie każdemu. Jednak nie możemy go rozpowszechniać. I jest jeszcze jeden aspekt – w jak warunkach będą te nagrania przechowywane, czy nikt nieuprawniony nie będzie miał do nich dostępu – fotografowany lub nagrywany nie ma na to wpływu. Nagrywający ma obowiązek zadbać o bezpieczeństwo zapisanego wizerunku. Niezwykle istotne jest także, że upublicznienie wizerunku powinno odbyć się nie tylko zgodnie z prawem, ale i z uwzględnieniem dobra osoby. Wizerunek jest dobrem autonomicznym. Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych określa kiedy nie jest wymagana zgoda właściciela wizerunku: kiedy się zgodził lub otrzymał zapłatę, jest osobą publiczną i wypełnia obowiązki (nauczyciel jest funkcjonariuszem publicznym, ale nie jest osobą publiczną) lub stanowi jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza. Szkolenie/lekcja on-line nie są zgromadzeniem publicznym ponieważ uczestniczą w nich tylko zaproszone i uprawnione osoby.
Podstawa prawna: artykuł 47 Konstytucji RP, artykuł 27 i 81 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych; artykuł 24 prawa cywilnego.
W kwestii przetwarzania danych osobowych wizerunek jest daną osobową, na jego podstawie możemy zidentyfikować osobę. Wizerunek jest dobrem osobistym i na mocy przepisów każdy ma prawo do jego ochrony. Przy publikacji wizerunku istotna jest jego forma, miejsce i czas publikacji, zestawienie wizerunki z innymi oraz komentarz i kontekst publikacji.
Należy pamiętać, że w sytuacji gdyby rozpowszechnianie wizerunku w jakikolwiek sposób godziłoby w dobro osobiste lub prywatność właściciel wizerunku możne w każdym czasie skorzystać z uprawnienia do złożenia sprzeciwu, do odwołania zgody lub zażądać wycofania wizerunku.
Podstawa prawna: artykuł 47 Konstytucji RP; artykuł 21 ust. 1 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych.
Załączniki: