PANEL Trwałość otwartości [25 listopada 2021 godz. 10.00-11.00]
O sesji
Co jest gwarancją na utrzymanie otwartości miejsca: ludzie, dokumenty, a może budżet? Jak zadbać o utrzymanie i rozwijanie otwartość miejsc prowadzonych przez organizacje pozarządowe, a jak tych działających w instytucjach? Czy istnieją lub powinny istnieć odgórne systemowe rozwiązania, które taką otwartość gwarantują? Jakie długofalowe korzyści nasze miejsca czerpią z otwartości? Celem sesji jest dyskusja na temat praktycznych sposobów na utrzymanie otwartości miejsca otwartego.
Sesję poprowadzą Sylwia Bruna i Bartosz Rief z Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku, a ich gośćmi będą Anna Michalak-Pawłowska z Domu Kultury Dorożkarnia z Warszawy oraz Joanna Czarnik z Fundacji Biuro Inicjatyw Społecznych z Krakowa.
Moderatorzy
Sylwia Bruna z Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku - Z wykształcenia etnolożka i antropolożka kulturowa (UG/Gdańsk). Zawodowo specjalizuje się w obszarze społeczno-edukacyjnym. Koordynuje projekty społeczne w Pracowni Inicjatyw Społecznych DYM, gdzie realizuje antropologiczną pasję. Pracowała jako badaczka jakościowa i ewaluatorka projektów edukacyjnych w Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji i specjalistka ds. projektów w Centrum Edukacji i Pracy Młodzieży. Interesuje się antropologią codzienności, przestrzenią miasta, ale również projektowaniem usług i wzornictwem. Uwielbia pracę z ludźmi, którzy na co dzień inspirują ją do podejmowania nowych inicjatyw. W ECS pracuje od października 2017.
Bartosz Rief z Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku - Z wykształcenia inżynier ochrony środowiska, ale z pasji i praktyki osoba zaangażowana w działalność społeczną. Umiejętności trenerskie zdobywał w Szkole Trenerów Organizacji Pozarządowych, Szkole Trenerów Edukacji Globalnej i Szkole Trenerów Dramy. Pracował jako trener, mentor oraz koordynator grup i projektów społeczno-kulturalnych, m.in. w Fundacji Pokolenia, Stowarzyszeniu Praktyków Kultury, Centrum Edukacji Obywatelskiej i Stowarzyszeniu Szkoła Liderów. Współtworzył oddolne Alternatywne Centrum Kultury Zebra. Interesuje się społecznymi, oddolnymi centrami kultury, muzyką hardcore/punk, kuchnią wegetariańską, książką i komiksem. Gra na gitarze i jest wokalistą w zespole Aporia.
Goście
Anna Michalak-Pawłowska - Animatorka kultury, reżyserka, teatrolożka, fotografka.Twórczyni i dyrektorka Domu Kultury Dorożkarnia, wykładowczyni Akademii Teatralnej w Warszawie, prezeska Zrzeszenia Animatorów Kultury „Forum Kraków”, doktorantka w Szkole Doktorskiej Nauk Społecznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, absolwentka Szkoły Tutorów. Jest członkinią European Network of Cultural Centres, Forum Kultury Mazowsze, wcześniej była ekspertką Instytutu Teatralnego, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Narodowego Centrum Kultury, Komisji Dialogu Społecznego. W latach 2013-2020 Pełnomocniczka Prezydenta m.st. Warszawy d.s. edukacji kulturalnej.Realizuje warsztaty z zarządzania kulturą oraz projekty teatralne w lokalnych społecznościach. Jest laureatką Nagrody Fundacji Rozwoju Edukacji Lokalne za Inicjatywy Kulturalne w 2015 r. za stworzenie miejskiego portalu dotyczącego edukacji kulturalnej w Warszawie, jako wsparcia dla animatorów, edukatorów i nauczycieli www.wpek.pl oraz stworzenie konkursu mikrograntów na projekty partnerskie. Otrzymała również nagrodę „Przyjaciółka Młodzieżowej Rady Warszawy”.
Joanna Czarnik - Trenerka, mentorka, ekspertka ds. NGO, specjalistka w zakresie edukacji nieformalnej młodzieży i dorosłych, menadżerka społeczna, psycholog. Członkini Zarządu Fundacji Biuro Inicjatyw Społecznych. Od kilkunastu lat zarządza organizacjami pozarządowymi oraz projektami edukacyjnymi i animacyjnymi. Wspiera liderów w inicjowaniu działań i radzeniu sobie z wyzwaniami w przewodzeniu innym. Prowadzi szkolenia i mentoring z zakresu zarządzania organizacją pozarządową, m.in. zarządzanie zespołem, zarządzanie finansami, pozyskiwanie środków na działalność. Pomaga rozwijać lokalną aktywność społeczną, wspiera powstawanie nowych inicjatyw i organizacji pozarządowych. Wspiera sieciowanie i współpracę między organizacjami pozarządowymi. Animuje współpracę międzysektorową, szczególnie rozwijając ideę wolontariatu pracowniczego. Koordynatorka pierwszego Centrum Obywatelskiego w Krakowie, ekspertka ds. inkubowania Miejsc Aktywności Mieszkańców, zaangażowana w działania Miejsca Aktywności Mieszkańców na Kozłówce w Krakowie jako pracowniczka Fundacji BIS i sąsiadka.
Notatka z sesji
Co pomaga utrzymać trwałość otwartości miejsca?
- Osoba - Otwartość musi być w animatorach/kach - ich postawa zaciekawienia mieszkańcami odwiedzającymi miejsce (jakie mają pomysły, problemy) jest kluczowa dla budowania relacji miejsce-społeczność. Jeśli miejsce otwarte może sobie na to pozwolić, to najlepsza będzie dedykowana mu na stałe osoba (lub osoby).
- Ciągłość relacji – Warto jednak dbać by otwartość miejsca nie opierała się tylko na indywidualnym drygu animatora/ki. Trzeba uważać, by wraz z odejściem animatora/ki nie zniknęła relacja ze środowiskiem i otwartość miejsca. Warto tworzyć standardy pracy w miejscu. W przypadku NGO to organizacja, a nie osoba, prowadzi miejsce – więc nie tylko 1 osoba z NGO powinna być zaangażowana w miejsce, tylko kilka. Wtedy w razie zmian kadrowych jest sprawna sztafeta zamiast chaosu.
- Gromadzenie i porządkowanie wiedzy dot. pracy w miejscu otwartym, żeby tę praktykę nazwać i przekazywać; nie opierać tylko na osobistym drygu i intuicji. Ważne, aby były standardy i wypracowany model (np. Fundacja Biuro Inicjatyw Społecznych z Krakowa przygotowuje kurs online dla animatorów Miejsc Aktywności Mieszkańców).
- Stabilność zatrudnienia - Lepiej nie stosować umowy zlecenia dla animatora/ki – bo to dla wielu animatorów/ek duża niepewność i większe ryzyko odejścia.
- Określenie celu - jeśli integracja społeczności jest celem, to ważna jest otwartość na różne drogi osiągnięcia jej.
- Wspieranie zarządzających instytucją (przy której jest miejsce otwarte) w zrozumieniu idei miejsc otwartych, zwłaszcza tych, którzy nie mają doświadczeń pracy animacyjnej.
- Wsparcie i współpraca animatora/ki miejsca z resztą zespołu instytucji, zwłaszcza z osobą, która zna codzienność instytucji, wie w co warto zainwestować więcej czasu, a także z dyrektorem instytucji (reagowanie na bieżąco na różne sytuacje, codzienne wsparcie animatorów/ek, w ich wyzwaniach zawodowych, zrozumienie natury pracy).
- Sposób działania - NGO mają łatwiej z elastycznością działań (np. w BIS można zarezerwować przestrzeń na telefon, tematów i narzędzi pracy), większa jest otwartość na różnorodność tematów, nie ogranicza cel główny instytucji. Dla instytucji problemem mogą być sztywne godziny pracy np. aby otworzyć się popołudniami, dla organizacji - przestój między konkursami. Ważna jest więc wspólna odpowiedzialność urzędu i NGO, aby znaleźć rozwiązania organizacyjne, by nie było przestojów, tylko płynność działań. To musi być dla samorządu finansującego od razu ważne i zrozumiałe.
- Zakorzenienie miejsca w społeczności, danie realnego poczucia, że miejsce jest “jej” – społeczność wtedy zadba o trwałość miejsca, kiedy trzeba będzie naciskać na samorząd, ludziom będzie zależeć na dalszym funkcjonowaniu miejsca.
- Powiązanie otwartości miejsca z dokumentami strategicznymi - wewnętrznymi instytucji, oraz zewnętrznymi na poziomie lokalnym, regionalnym, krajowym, europejskim.
Jakie są granice otwartości?
- Otwartość na pomysły - tak; otwartość na zachowania nieprzyjemne – nie.
- Zasady korzystania z przestrzeni – powinny być, bo można się do nich odnosić.
- Mieć ślad pisany przy ustaleniach ze społecznością/pojedynczymi mieszkańcami, bo czasem ludzie zapominają, kłamią i lub są nieporadni.