WARSZTAT Każdy ma swoje sposoby... Czego instytucje mogą nauczyć się od organizacji pozarządowych, a czego organizacje od instytucji? [25 listopada 2021 godz. 13.00-14.30]
O sesji
Z zewnątrz wyglądają często podobnie, ale „od kuchni” różni je wiele. Faktem jest jednak, że miejsca prowadzone przez organizacje pozarządowe i miejsca prowadzone przez instytucje są, i zapewne będą w najbliższym czasie, dwoma najsilniej rozwijanymi modelami miejsc otwartych w Polsce. Czy i czego mogą się od siebie wzajemnie nauczyć?
Zapraszamy na warsztat, podczas którego w mieszanym gronie, będziemy starali się sobie na te pytania odpowiedzieć. Warsztat poprowadzą Magdalena Dobranowska-Wittels z portalu ngo.pl oraz Maja Dobiasz-Krysiak - ekspertka w Mazowieckim Programie Edukacji Kulturalnej.
Moderatorki

dr Maja Dobiasz-Krysiak - antropolożka kultury, edukatorka kulturowa i badaczka terenowa. Absolwentka Wiedzy o Kulturze ze specjalizacją Animacja Kultury w Instytucie Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie obroniła doktorat. Przez 10 lat związana z Fundacją Centrum Edukacji Obywatelskiej, gdzie koordynowała i współtworzyła programy z zakresu edukacji kulturowej, medialnej i antydyskryminacyjnej. Za program "Sztuka zaangażowania rezydencje artystyczne w MOS-ach i MOW-ach" nagrodzona w 2018 roku Warszawską Nagrodą Edukacji Kulturalnej. Od 2018 r. ekspertka w Mazowieckim Programie Edukacji Kulturalnej. Adiunktka na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, gdzie realizować będzie grant podoktorski Sonatina NCN "Na drodze do animacji kultury. Interdyscyplinarne studium badawcze Interdyscyplinarnej Placówki Twórczo-Badawczej "Pracownia".
Magdalena Dobranowska-Wittels - dziennikarka i redaktorka, od blisko 20 lat związana z portalem organizacji pozarządowych ngo.pl, obecnie redaktorka serwisu warszawa.ngo.pl i członkini zespołu Stołecznego Centrum Wspierania Organizacji Pozarządowych. Członkini Stowarzyszenia Klon/Jawor i Nasz Norblin. Obserwatorka i uczestniczka życia społecznego stolicy.
Notatka po sesji:
Warsztat on-line został przeprowadzony z wykorzystaniem dwóch narzędzi do zdalnej współpracy: answergarden.ch oraz jamboard.
W pierwszej części spotkania uczestniczki miały za zadanie dokończyć zdanie „Miejsce otwarte charakteryzuje....”. Wśród najczęściej pojawiających się odpowiedzi znalazły się takie sformułowania jak: przyjazna atmosfera, dostępność. Poza tym miejsce otwarte opisywane było także poprzez: elastyczność programu, przestrzeni, myśli; otwartość na ludzi, pomysły i potrzeby; naukę poprzez doświadczenie; akceptację inności; niezbędne minimum formalności; różnorodność; edukację nieformalną; dobrą atmosferę od pierwszego wejrzenia; swobodę; akceptację różnych poziomów uczestnictwa.
W trakcie dalszej pracy uczestniczki warsztatu (reprezentujące Miejsca Otwarte prowadzone zarówno przez instytucje samorządowe, jak i przez organizacje pozarządowe) dzieliły się swoimi doświadczeniami (odpowiadając na pytanie: Co z moich doświadczeń/rozwiązań może być przydatne w miejscu otwartym prowadzonym przez organizację/instytucję?), które mogą być przydatne w miejscu otwartym prowadzonym przez organizację/instytucję, skupiając się na dwóch perspektywach: budowaniu społeczności wokół prowadzonego miejsca oraz zarządzaniu nim (w kontekście m.in. komunikacyjnym) i konkretnych narzędziach możliwych do wykorzystania.
Budowanie społeczności:
- wspólne z mieszkańcami planowanie działań i konsultacje odnośnie ich potrzeb (cykliczne spotkania),
- włączanie mieszkańców, współdecydowanie na etapie koncepcji miejsca i tworzenia regulaminu,
- angażowanie młodzieży i dzieci w realizację inicjatyw, wykorzystanie metod streetworkingowych,
- pomaganie w zdobywaniu środków do zrealizowania pomysłów,
- oddawanie mieszkańcom odpowiedzialności (chcesz mieć czystą podłogę, to ją zamieć; chcesz wejść o nietypowej porze, odbierz od nas klucze i odnieś),
- wspólne urządzanie wnętrza (zbiórka używanych mebli, sprzętów, ich odnawianie, transportowanie wspólnie),
- wychodzenie na zewnątrz – rozmowy z ludźmi zaglądającymi do lokalu, przechodzącymi,
- sieciowanie, szukanie lokalnych liderów,
- docieranie różnymi kanałami (urzędnicy, FB, dzielnice, baza miejsc lokalnych, bezpośrednio kierowane zaproszenia, 19115 smsy - system powiadomień).
Zarządzanie (komunikacja)
Tutaj zwrócono uwagę przede wszystkim na różnice w swobodzie zarządzania miejscami prowadzonymi przez instytucję i organizację:
Miejsce otwarte prowadzone przez instytucję (samorząd) – ma większe (i stabilniejsze) zasoby lokalowe i sprzętowe, jednak organizacja pracy i przepisy prawa, którymi rządzą się samorządy (długie, uciążliwe procedury) ograniczają możliwości elastycznego reagowania na potrzeby mieszkańców (np. co do godzin działania miejsca otwartego) oraz finansowania prowadzonych działań.
Z kolei miejsce otwarte prowadzone przez organizację pozarządową ma swobodę jeśli chodzi o organizację pracy osób opiekujących się takim miejscem, może szybciej reagować na potrzeby mieszkańców (nie jest to związane z długim procesem decyzyjnym narzucanym np. przez urząd), ale często boryka się z brakami lokalowymi i sprzętowymi oraz brakiem środków na prowadzenie wszystkich działań, na które zapotrzebowanie zgłaszają mieszkańcy (może jednak bardziej elastycznie zarządzać środkami, którymi dysponuje).
Uwarunkowania te prowadzą do ciągłego szukania optymalnych rozwiązań na granicy dobrego zarządzania – praca na umowę zlecenie w celu uniknięcia urzędniczych obwarowań związanych z czasem pracy, by móc prowadzić miejsce otwarte wieczorami; rezygnacja z zajęć wymagających ciągłości np. z jogi, ze względu na trudności w stałym opłacaniu instruktorów. Wszystkie te niedogodności powodują, że wśród uczestniczek dała się odczuć silna potrzeba wypracowania takiego modelu pracy MAL, który nie wymuszałby ciągłej troski o rozwiązania systemowe.
W obu przypadkach uczestniczki warsztatu podkreślały wagę zaufania, jakim powinny obdarzać się osoby prowadzące miejsce otwarte (wzajemnie: pracownicy i kadra zarządzająca) oraz osoby korzystające z miejsca otwartego.
W dobrym zarządzaniu miejscem otwartym istotne są także:
- wiedza o potencjalnych wykonawcach zamówień, zajęć i wydarzeń cieszących się popularnością, wolontariuszach, sąsiadach (działających w oparciu o porozumienie o współpracy z mieszkańcem);
- różnorodność i ilość prowadzonych działań (to pozwala docierać do społeczności, wykorzystywać zasoby kadrowe i wyposażenie, wpływa na „wydajność” miejsca)
- dedykowani urzędnicy - pracownicy terenowi, którzy ułatwiają komunikację urząd - NGO- mieszkańcy (MEDIATOR)
- tworzenie partnerstw i czerpanie z praktyk partnerów (np. zagranicznych)