null

Stefan Bałuk "Starba"

Drukuj otwiera się w nowej karcie

Stefan Bałuk Starba fot. Sławomir Paszkiet

Stefan Bałuk "Starba"  (ur. 15 stycznia 1914 r. w Warszawie, zm. 30 stycznia 2014 r. w Warszawie)

Honorowy Obywatel Warszawy od czerwca 2008 roku.
Tutuł nadany uchwałą Rady m.st. Warszawy Nr XXXV/1042/2008 z dnia 12 czerwca 2008 r.

Fotoreporter wojenny, cichociemny, uczestnik Powstania Warszawskiego.

Ukończył gimnazjum im. J. Zamoyskiego. Jest absolwentem Wydziału Finansowo-Ekonomicznego Szkoły Nauk Politycznych w Warszawie. W roku 1939 studiował na III roku Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. We wrześniu po przedostaniu się do Francji, znalazł się w 10. Brygadzie Kawalerii Pancernej gen. Stanisława Maczka.

W 1944 r., po ukończeniu dwuletniego szkolenia wywiadowczo-dywersyjnego cichociemnych Polskiej Szkoły Wywiadu w Glasgow i kursu spadochronowego w Ringway, został 9 kwietnia zrzucony nad Polską. Podjął w konspiracji służbę w Wydziale Legalizacji Oddziału II Komendy Głównej Armii Krajowej, gdzie zajmował się m.in. podrabianiem dokumentów i wywiadem. Sporządził dokumentację fotograficzną niemieckich umocnień w Warszawie. W Powstaniu walczył w plutonie "Agaton" batalionu "Pięść" zgrupowania Radosław, następnie w oddziale osłonowym Komendy Głównej AK. Dokumentował życie powstańcze na zdjęciach. 27 sierpnia dotarł kanałami z meldunkiem do gen. Tadeusza Komorowskiego "Bora", za co został odznaczony Orderem Virtuti Militari. 

Internowany w oflagu, uciekł w końcu stycznia 1945 r. Po powrocie do Warszawy wznowił działalność konspiracyjną jako kierownik Wydziału Legalizacji "Agaton 2". Wystawiane tam dokumenty uratowały setki osób przed represjami NKWD. 1 listopada 1945 r. został aresztowany i skazany na karę wieloletniego więzienia. Po amnestii w marcu 1947 r., pozbawiony praw obywatelskich, zarabiał na życie jako taksówkarz.

W 1950 r. rozpoczął pracę artysty fotografika, realizując wiele projektów poświęconych bohaterstwu oręża polskiego w czasie II wojny światowej. Udzielał się społecznie na rzecz środowiska kombatanckiego. Jest autorem wielu wystaw i albumów historycznych (m.in. Miasto nieujarzmione). 

Wystąpił z inicjatywą budowy Pomnika Armii Krajowej przed siedzibą Sejmu RP i przez wiele lat przewodniczył Komitetowi Budowy Pomnika. W roku 2001 był pomysłodawcą restytuowania Klubu Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari, któremu prezesował, a obecnie jest członkiem jego Kapituły.
W 2006 r. awansował do stopnia generała brygady w stanie spoczynku. 

Jest Honorowym Obywatelem Tuszowa Narodowego.

Odznaczony m.in. Orderem Odrodzenia Polski (trzykrotnie), Orderem Wojennym Virtuti Militari V klasy, Krzyżem Walecznych (dwukrotnie), Warszawskim Krzyżem Powstańczym i Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami.

>> english version