Dziś w Sali Gagarina PKiN, przed sesją Rady m.st. Warszawy, odbył się wernisaż wystawy, która przybliża sylwetki i dorobek warszawskich radnych oraz pokazuje udział kobiet w Radzie m.st. Warszawy. Od soboty 9 marca br. wystawę będzie można oglądać na Placu Defilad, przed wejściem głównym do Pałacu Kultury i Nauki.
Dlaczego nie znamy bohaterek warszawskiej samorządności? Kim były kobiety, które jako pierwsze zdobyły mandat radnych, jaka role odgrywały? Wystawa pokazuje, jak długą drogę przeszła Rada m.st. Warszawy przez ostatnie 100 lat. Rozpoczęło się od dziesięciu walecznych i odważnych kobiet, które stanowiły mniej niż 10 procent 120-osobowej rady. Dziś kobiety stanowią jej połowę - powiedziała podczas otwarcia wystawy Ewa Malinowska-Grupińska, przewodnicząca Rady m.st. Warszawy.
W 2019 roku przypada setna rocznica wyborów do Rady m.st Warszawy, w których po raz pierwszy kobiety mogły się ubiegać o mandat radnej.
Mimo że początki warszawskiego samorządu zaczęły się kształtować w okresie I wojny światowej a pierwsze wybory do Rady Miejskiej odbyły się już w lipcu 1916 roku, kobiety nie mogły wówczas kandydować. Walka o możliwość działania we władzach samorządowych była integralną częścią starań o prawa wyborcze kobiet. We wrześniu 1917 roku podczas Zjazdu Kobiet Polskich przyznanie kobietom praw wyborczych, także na poziomie lokalnym, było jednym z postulatów zgłoszonych przez uczestniczki. W memoriale przedłożonym „Prześwietnej Radzie Miejskiej m.st. Warszawy” 10 listopada 1917 roku sygnatariuszki pisały m.in.:
„W imię dobra Ojczyzny, w imię demokratyzacji naszego narodu niezbędnym jest przyznanie kobietom w przyszłej ordynacji wyborczej czynnego i biernego prawa wyborczego do samorządu miejskiego i wiejskiego”.
Domagały się również bezzwłocznego urzeczywistnienia udziału kobiet w delegacjach miejskich, bowiem: „prawnie nic temu nie stoi na przeszkodzie”. Prawo to zyskały w 1918 roku.
W pierwszych wyborach do Rady m.st. Warszawy, organizowanych w niepodległej Polsce, które odbyły się 23 lutego 1919 roku - mandat radnej uzyskało 10 kobiet. W wyborach, które się odbyły 22 maja 1927 roku - 13 kobiet zostało radnymi, przy czym kilka z nich uzyskało mandat ponownie. W okresie międzywojennym mandat radnej sprawowało w sumie 24 kobiet i reprezentowały one najróżniejsze środowiska i stronnictwa polityczne – prawicowe i lewicowe.
Udział kobiet w warszawskim samorządzie w okresie międzywojennym jest w zasadzie historią zapomnianą. Celem wystawy jest przypomnienie sylwetek i dorobku warszawskich radnych i pokazanie udziału kobiet w Radzie m.st. Warszawy na tle kształtowania się niezależnego polskiego samorządu, a także ich szerszej działalności społecznej i politycznej. Szczególne miejsce zostanie poświęcone najaktywniejszym radnym, wśród których wyróżniały się m.in. dr Justyna Budzińska-Tylicka, lekarka-społeczniczka, założycielka pierwszej w Polsce poradni na rzecz świadomego macierzyństwa, przewodnicząca Komisji Opieki Społecznej, Zofia Praussowa – inspektorka pracy i posłanka na Sejm RP, przewodnicząca Komisji Opieki Społecznej, Konstancja Jaworowska, Estera Alter-Iwińska, Ludwika Jahołkowska-Koszutska, a także tym, które były wybierane ponownie.
Honorowy patronat nad wystawą objęli: Rafał Trzaskowski, prezydent m.st. Warszawy oraz Ewa Malinowska-Grupińska, przewodnicząca Rady m.st. Warszawy.
