Poza oprocentowaniem i odsetkami karnymi, kredytodawca może pobierać inne opłaty: prowizje, marże, opłaty przygotowawcze itd.
Od 11 marca 2016 r. przedsiębiorca nie ma jednak pełnej swobody w ich kształtowaniu, ponieważ także te koszty są limitowane przepisami prawa.
Maksymalna wysokość wszystkich dodatkowych kosztów, które konsument ponosi w związku z umową o kredyt konsumencki poza odsetkami w całym okresie kredytowania jest obliczana według wzoru:
gdzie poszczególne symbole oznaczają:
MPKK - maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu,
K - całkowitą kwotę kredytu,
n - okres spłaty wyrażony w dniach,
R - liczbę dni w roku.
Zgodnie ze wzorem maksymalna wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu uzależniona jest od całkowitej kwoty pożyczki i okresu spłaty. Bez względu na okres kredytowania wszystkie dodatkowe koszty poza odsetkami nie mogą przekroczyć całkowitej kwoty kredytu. Ponadto nie mogą przewyższać sumy 25% całkowitej kwoty kredytu i 30% całkowitej kwoty kredytu za każdy pełny rok kredytowania. Opłaty przekraczające wysokość ustawowych limitów nie należą się kredytodawcy.
Przykład:
Pani Celina wzięła pożyczkę w wysokości 10 000 zł. Chciała wziąć kredyt na 2 lata. Maksymalne koszty pozaodsetkowe nie mogą przekroczyć kwoty 8 500 zł. Na tę kwotę składają się: 25% całkowitej kwoty kredytu – 2 5000 zł, 30% kwoty kredytu (3 000 zł) za każdy rok trwania umowy (2 lata) – 3 000 zł x 2 – 6 000 zł.
Zgodnie z powyższym, jeśli bierzesz kredyt lub pożyczkę na okres jednego roku, limit kosztów pozaodsetkowych wynosi 55% wartości całkowitej kwoty kredytu (25%+30%), przy okresie dwóch lat – 85% całkowitej kwoty kredytu (25%+30%+30%). Bez względu na okres kredytowania koszty pozaodsetkowe nie mogą przekroczyć całkowitej kwoty kredytu.
W przypadku udzielania kolejnych kredytów przez tę samą instytucję finansową w okresie 120 dni od daty wypłaty pierwszego kredytu, pozaodsetkowe koszty kredytu obejmują sumę pozaodsetkowych kosztów wszystkich kosztów kredytów udzielonych w tym okresie. Nieuczciwi kredytodawcy proponowali zadłużonym klientom zawarcie kolejnych umów – na wyższą kwotę, zwiększając zarówno kwotę zadłużenia, jak i wysokość dodatkowych kosztów. W ten sposób dłużnicy wpadali w spiralę zadłużenia i uzależniali się od jednej firmy pożyczkowej. Wprowadzono zatem regulację mającą na celu zlikwidowanie tych praktyk.
Jeśli zawierasz kolejną umowę pożyczki lub kredytu z tym samym kredytodawcą, a od wypłaty pierwszego kredytu nie minęło 120 dni, wówczas:
- całkowita kwota kredytu to kwota pierwszego kredytu,
- suma wszystkich pozaodsetkowych kosztów zaciągniętych kredytów nie może przekraczać maksymalnych wartości określonych przepisami prawa.
Przykład:
Pan Adam wziął pożyczkę w wysokości 6 000 zł w firmie „X Sp z o.o.” na okres jednego roku. Nie doszacował swoich potrzeb finansowych i tego samego dnia zawarł kolejną umowę pożyczki w wysokości 3 000 zł. Całkowitą kwotą kredytu wyznaczającą limit pozaodsetkowych kosztów jest kwota pierwszej pożyczki, czyli 6 000 zł. Maksymalne koszty pozaodsetkowe wynoszą więc 3 300 zł łącznie dla obu pożyczek - 25% kwoty 6 000 zł (1 500 zł) plus 30% kwoty 6 000 zł (1 800 zł).
Innymi słowy – kolejne kredyty nie zwiększają limitu pozaodsetkowych kosztów. Analogiczna regulacja ma zastosowanie w przypadku odroczenia spłaty zadłużenia wynikającego z umowy o kredyt konsumencki w okresie 120 dni od daty wypłaty tego kredytu. Kwota udzielonego, a następnie odroczonego kredytu stanowi całkowitą kwotę kredytu dla ustalenia maksymalnej wysokości kosztów pozaodsetkowych.
Do pozaodsetkowych kosztów dolicza się wszystkie koszty i opłaty, które kredytobiorca jest obowiązany ponieść w związku z odroczeniem spłaty kredytu naliczane w okresie 120 dni od dnia wypłaty kredytu.
Oczywiście opłaty przewyższające ustawowe limity nie należą się kredytodawcy. Nie jesteś więc zobowiązany do ich zapłaty. Co więcej możesz skorzystać z sankcji kredytu darmowego.
Podstawa prawna:
art. 36a, 36b, 36c, 45 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim